i love linguistics!

Εδώ και ένα μήνα «ετοιμάζω» αυτό το post. Τις τελευταίες μέρες που είχα χρόνο να το συντάξω, διαπίστωσα ότι το θέμα μου μπαγιάτεψε.  Βλέπετε ενώ ήθελα να σας μιλήσω για το χιόνι, ο καιρός παράγινε καλός! Μέχρι πριν λίγες μέρες το θέμα έμοιαζε ιδανικό: έδενε τέλεια με τις χαμηλές θερμοκρασίες (και το προηγούμενο πρωτοχρονιάτικο post!) ενώ αποτελούσε γέφυρα για ένα νέο κύκλο αναρτήσεων! Όπως και να’χει το πήρα απόφαση κι ας μοιάζει άκαιρο…Ελπίζω μόνο μέχρι να το δημοσιεύσω να ρίχνει καρέκλες! 😛

Όσοι έχουν ασχοληθεί έστω και λίγο με τις γλώσσες θα έχουν ακούσει ότι οι Εσκιμώοι έχουν μεγάλη ποικιλία λέξεων για να περιγράψουν το χιόνι. Μερικοί λένε 400 ενώ άλλοι 4000! Κάθε μία από αυτές τις λέξεις έχει μια διαφορετική σημασιολογική πινελιά. Άλλη λέξη έχουν για το χιόνι που πέφτει, άλλη για το στρωμένο χιόνι, κτλ. Αυτή η ποικιλία στην έννοια χιόνι, δείχνει την επίδραση που έχει το περιβάλλον και η κουλτούρα πάνω στη δομή της γλώσσας. Με άλλα λόγια, σε εμάς τους έλληνες που το χιόνι δεν παίζει κανένα σπουδαίο ρόλο, αρκεί μία μόνο λέξη για να το περιγράψουμε.

Πολλοί διαβάζοντας την παραπάνω παράγραφο θα σκέφτονται με ικανοποίηση «το ‘ξερα!»! Όμως τι απογοήτευση! Η παραπάνω ιστορία είναι ένας ακόμα γλωσσικός μύθος, ο οποίος μάλιστα ξεκίνησε από τους ίδιους τους γλωσσολόγους. Συγκεκριμένα πηγή αυτής της ιστορίας ήταν οι έρευνες του Franz Boas το 1911, οι οποίες διαψεύστηκαν πολλά χρόνια μετά, με αποτέλεσμα ο μύθος να εξαπλώνεται ραγδαία.

Δύο είναι τα κυριότερα προβλήματα της υπόθεσης ότι οι Εσκιμώοι έχουν πάρα πολλές λέξεις για το χιόνι. Το πρώτο είναι ότι δεν υπάρχει μία, αλλά καμιά εικοσαριά Eskimo-Aleut γλώσσες που μιλιούνται στην Αλάσκα, τον Βόρειο Καναδά, τη Γροιλανδία κτλ. Το άλλο πρόβλημα είναι ότι οι γλώσσες αυτές είναι πολυσυνθετικές, δηλαδή μία λέξη αποτελείται από πολλά μορφήματα. Με άλλα λόγια μία λέξη ισούται με μία φράση μιας άλλης γλώσσας, π.χ. η λέξη «tusaatsiarunnanngittualuujunga» σημαίνει «δεν μπορώ ν’ ακούσω πολύ καλά» (στη γλώσσα Inuit).

Αν πω λοιπόν σε μία από τις Eskimo-Aleut γλώσσες » το χιόνι που πέφτει στο igloo» και «το χιόνι που πέφτει στη μούρη μου» είναι βέβαιο ότι θα χρησιμοποιήσω δύο διαφορετικές λέξεις. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι μιλώ για διαφορετική ποικιλία χιονιού! Πώς την πάτησαν έτσι οι linguists;! 🙂

*κλικ!